Nadchodzi Sylwester, nadchodzi huczna zabawa, nadchodzą fajerwerki. Fajerwerki, które zarówno fascynację, jak i niepokój wzbudzają w ludziach starszych, a także tych najmłodszych. Zachęcam więc do zapoznania się z tym tekstem, a także do dzielenia się nim z innymi czytelnikami, warto aby ludzie wiedzieli, jak na fajerwerki zareagować mogą dzieci.
Cel badania
W zeszłym roku zapytałem moich czytelników o to, jak ich dzieci reagowały na strzelające w Sylwestra fajerwerki. I już na początku chciałem z całego serca podziękować każdej osobie, która udzieliła mi wtedy jakiejkolwiek odpowiedzi. Jesteś wielki, jesteś wielka i dołożyłaś swoją cegiełkę do tego „badania”, które pokazuje jak dzieci reagują na fajerwerki: czy się ich boją, czy też mocno się nimi fascynują.
Ilość osób, które wzięły w badaniu
W dniu, w którym podsumowywałem wyniki miałem przyjemność odczytania opinii wyrażonej przez 154 rodziców. Wypowiedzi odnosiły się za to do aż 198 dzieci. Uważam zatem, że badanie jest miarodajne i w jakiś sposób pokaże każdemu czytelnikowi jakiego zachowania spodziewać może się po swoim dziecku w tym wystrzałowym dniu. Aby informacja była tak jak najbardziej szczegółowa postanowiłem podzielić dzieci na 6 grup wiekowych: od 1 dnia do 6 miesięcy, od 6 do 12 miesięcy, od 12 do 18 miesięcy, od 19 do 23 miesięcy, od 2 do 3 lat i powyżej 3 lat. Uważam, że podział ten jest najbardziej odpowiedni, a że materiał analizowałem samodzielnie, to nikt się nie sprzeciwiał i tak już zostało.
Jakich zachowań możemy spodziewać się po dzieciach?
Prawdę powiedziawszy na pytanie to umiałem odpowiedzieć jeszcze przed analizą odpowiedzi moich czytelników. Spodziewałem się, że część dzieci na fajerwerki może być obojętna, część może być w nich zakochana, część może się ich bać, a część może je przespać. Okazało się jednak, że pojawiły się dodatkowe opcje, takie jak: mieszane uczucia, zainteresowanie w domu i obawy przed fajerwerkami na zewnątrz, a także zupełnie odwrotnie: strach w domu, a zainteresowanie na dworze.
A zatem w podsumowaniu moich wyników pojawiają się opcje takie jak:
- sen
- obojętność
- zachwyt
- strach
- mieszane uczucia
- w domu ok, na dworze strach
- w domu strach, na dworze ok
Wyniki ogólne: dzieci w wieku 0-12 lat
Na początek powiem Ci o ogólnych wynikach dotyczących wszystkich dzieci, których rodzice wzięli udział w ankiecie. Otóż okazuje się, że zdecydowana większość naszych pociech Sylwestra i sylwestrowe strzelanie zwyczajnie przesypia, jest to około 43%, czyli 86 dzieci. Drugą najpopularniejszą reakcją jest mimo wszystko zachwyt. Fajerwerkami zachwyca się 67 ze 198 dzieci, czyli aż 33,5%. Dalej mamy ten nieszczęsny strach. Wystrzałów boi się 30 ze 198 dzieci, co stanowi około 15%. Na dalszych pozycjach mamy obojętność (około 3%, 5 badanych), sytuację, w której dziecku podobało się w domu, a na dworze czuło strach (też około 3%, 5 badanych), mieszane uczucia (np. najpierw radość, a później płacz (około 2%, 4 badanych) oraz sytuację, w której dziecku podobało się na zewnątrz, a bało się w domu, nie widząc fajerwerków, a słysząc jedynie huk (0,5%).
Cieszyć tu może fakt, że większość dzieci w tak młodym wieku kładzie się normalnie spać nie czekając na wystrzały, które mogą je przestraszyć. Analizując wyniki badania można również zauważyć, że wraz z upływającym czasem życia przybywa dzieci, które rozumieją już czym są fajerwerki i bardzo mocno nimi się zachwycają. W badaniu brało udział najwięcej dzieci w wieku powyżej 3 lat, stąd w wynikach wysoką pozycję zajmuje właśnie zachwyt. Przyjrzyjmy się jednak wynikom bardziej precyzyjnych podziałów wiekowych.
Jak na fajerwerki reagują dzieci w wieku 0-6 miesięcy?
A teraz przejdźmy do naszych najmłodszych pociech, czyli tych w wieku od 1 dnia do 6 miesięcy – noworodków i niemowlaków. Tutaj dzieciaczków było niewiele, bo zaledwie 13. Troszkę mnie to martwi, muszę postarać się o dotarcie do odbiorców, którym niedawno urodziły się dzieci. W każdym razie na przykładzie tej grupy wiekowej wyraźnie widzimy, że małe dzieci boją się fajerwerków. Aż 31% (4) dzieci w czasie wystrzałów czuło strach. Były to najczęściej dzieci, które przez cały ten sylwestrowy huk zostały wyrwane ze snu. 54% (7) dzieci smacznie sobie spało, a 15% (2) wykazało się obojętnością. Dzieci te w czasie wystrzałów nie spały mając je totalnie w nosie. I dobrze.
Jak na fajerwerki reagują dzieci w wieku 6-12 miesięcy?
Tu jest ciekawie, bo wyraźnie widać, że dzieci w wieku od 6 do 12 miesięcy mają już wypracowany jakiś schemat życia, który polega na tym, że w nocy się śpi snem twardym. Tak też było w przypadku 23 z 31 badanych dzieci, co stanowi 74%. Jeśli już dzieci w tym wieku nie spały, to zdecydowanie najczęściej odczuwały strach, było ich 4, czyli około 14%. Pozostałe dzieci to pojedyncze sztuki, które fajerwerki ignorowały, fascynowały się nimi, miały uczucia mieszane: najpierw zainteresowanie, później płacz, a także dobrze znosiły je w domu panikując będąc na zewnątrz. W tej grupie zbadano zachowanie 31 dzieci.
Jak na fajerwerki reagują dzieci w wieku 13-18 miesięcy?
Teraz przejdźmy do dzieci pomiędzy 12 a 18 miesiącem życia. Tutaj widać, że dzieci są już nieco bardziej świadome, przez co przy okazji wystrzałów częściej wybudzają się ze snu. 68% dzieci (21 maluchów) noc spokojnie przespało. 13% z tych wybudzonych czuło strach, tyle samo fajerwerkami się zachwycało, to dokładnie po cztery przypadki. Na ostatnim miejscu mamy obojętność, którą wyraziła dwójka dzieci stanowiąca około 6% z badanych.
Jak na fajerwerki reagują dzieci w wieku 19-23 miesięcy?
Teraz przechodzimy do starych koni zbliżających się do skończonych dwóch latek życia. Co ciekawe tutaj brakuje nam już obojętności, 48% dzieci (10 osóbek) Sylwestra przespało. 33%, 7 przypadków, fajerwerkami się zainteresowało mając pozytywne odczucia. Pozostałe 19% w postaci 4 dzieci czuło strach. Wydawać by się więc mogło, że dzieci w tym wieku są już na tyle świadome, że rozumieją co jest grane za oknem.
Jak na fajerwerki reagują dzieci w wieku 2-3 lata?
Tę grupę badanych lubię najbardziej, a to dlatego, że składa się ona aż z 42 dzieci, które mają bardzo zróżnicowane reakcje na fajerwerki. W tym przedziale wiekowym niewiele dzieciaków daje radę przespać noworoczne pokazy. To jedynie 26%, podobna ilość dzieci, bo aż jedna czwarta z badanej grupy boi się fajerwerków. Z koli zachwyca się nimi aż 45%, to już dość sporo, dzieci w tym wieku zdecydowanie świadome są już zatem tego, że będzie strzelanie. Mało tego, z relacji rodziców wynika, że dzieci w tym wieku wyczekują już do północy nie mogąc się doczekać wystrzałów. Ciekawe, z tego co wiem, to ja w tym wieku w Sylwestra spałem i nikt nie pozwalał mi oglądać tego całego strzelania ;-). Pozostałe dzieci podzieliły się po połowie i miały mieszane uczucia (najpierw radość, później obawy) a także dobre samopoczucie jedynie przebywając w domu, rodzice którzy wybrali się z nimi na dwór musieli prędko wracać.
Jak na fajerwerki reagują dzieci powyżej 3 roku życia?
Kolejna grupa to już prawdziwe starszaki w przedziale wiekowym od 3 do 12 lat. Tutaj miałem największą grupę dzieci, zebrało się ich bowiem aż 60. I właśnie 60% z nich fajerwerkami się zachwycało nie mogąc się ich doczekać. 23% dzieci z racji sędziwego wieku noc tę postanowiło przespać. 7%, czyli 4 przypadki, to paniczny strach, spowodowany najczęściej tym, że dzieci w momencie wystrzałów stały zbyt blisko fajerwerków i wpadały w panikę. Nic w tym dziwnego. Co ciekawe wśród dzieci mających obawę przed fajerwerkami znalazły się tu również takie, które miały o wiele młodsze rodzeństwo, które fajerwerków się nie bało. Potwierdza to tylko regułę, że każde dziecko jest inne. 5% dzieci w tym przedziale wiekowym akceptowało fajerwerki tylko w domu, 3% miało mieszane uczucia, a 2% dobrze czuło się tylko na dworze widząc wystrzały i nie musząc zastanawiać się w domu nad tym, skąd one dobiegają.
Jak na fajerwerki zareagował mój synek?
Dobra, to mój blog, muszę więc wspomnieć również o sobie. U nas noc Sylwestrowa była bardzo ciężka. Andrzej fajerwerki miał w nosie, co nie znaczy, że nam one nie zaszkodziły. Spowodowały rozbudzenie i skończyło się tym, że dziecko wstało jakoś koło 1 i praktycznie przez całą noc nie mogło zasnąć. Najpierw ciągłe huki uniemożliwiały zaśnięcie, a później ciężko było już przypomnieć sobie, że właśnie trwa noc.
Podsumowanie badania
Co tu dużo mówić. Jak widzisz każde dziecko jest inne i niezależnie od wieku inaczej zareagować może na fajerwerki. Wyraźnie widać jednak, że dzieci małe, które nie do końca rozumieją otaczający je świat na fajerwerki częściej reagują nerwowo. Bardzo często dochodzi również do sytuacji, w których dziecko do wystrzałów nastawione jest pozytywnie, ale z racji zbyt bliskiej odległości od miejsc wystrzałów wpada ono w panikę. W każdym razie należy pamiętać, że nie tylko psy boją się fajerwerków. One potrafią przerazić również dziecko, w każdym wieku. Pamiętajmy o tym.
Cieszyć może fakt, że ponad 40% dzieci Sylwestra przesypia.
I bardzo dobrze, bo ja jestem zdania, że to jest dla nich nie tylko najzdrowsze, ale też najbardziej bezpieczne.
Co robić z dziećmi obawiającymi się fajerwerków i jak je z nimi oswajać?
Na koniec mam radę dla rodziców, którzy obawiają się, że ich dziecko może wystraszyć się wystrzałów. Wydaje mi się, że w takim przypadku dobrą opcją może być odwrócenie uwagi od całej tej sytuacji, można poczytać dziecku bajeczkę czy też pokazać jakąś nową zabawkę. Dobrą opcją może być również zakup specjalnych nauszników wygłuszających hałas z zewnątrz.
Jeśli z kolei chcesz zacząć przekonywać dziecko do fajerwerków, to zacznij od pokazywania mu zimnych ogni czy rzymskich ogni. To też pirotechnika, a mniej inwazyjna i mniej niebezpieczna.
Akurat fajerwerki i cały ten huk to nie jest przypadek, w którym powinniśmy wrzucać dziecko na głęboką wodę. Lepiej zacząć od czegoś delikatniejszego i bardzo ucieszyło mnie to, że wielu rodziców zaproponowało i pochwaliło właśnie takie rozwiązanie.
